Biểu tình phản đối lệnh bắt buộc che mặt của phụ nữ Iran

Vào đầu thế kỷ 20, triều đại Qajar ở Ba Tư bị khủng hoảng kinh tế trầm trọng đến mức, nhiều phụ nữ không thể mua nổi khăn trùm đầu và che mặt - vốn được coi là một trang phục bắt buộc lúc đó. Vì vậy, sau khi thủ tướng Reza Shah lật đổ vua Qajar để lập nên triều Pahlavi, ông đã nghĩ rằng cần giảm bớt gánh nặng trang phục này cho người dân Iran nói chung, và phụ nữ nói riêng.

Do đó, ngày 8/1/1936, Reza Shah ban hành sắc lệnh hủy bỏ quy định bắt phụ nữ Iran phải mặc khăn trùm đầu ở nơi công cộng, và khuyến khích họ tối giản trang phục theo kiểu hiện đại học từ Liên Xô, châu Âu và đặc biệt là theo gương nước láng giềng Thổ Nhĩ Kỳ. Và những người đầu tiên phải thực hiện sắc lệnh này, chính là các hoàng hậu và công chúa Iran - bị vua cha Reza Shah đích thân lột khăn trùm.

Người dân Iran thực thi sắc lệnh này trong 43 năm, khiến quốc gia này mang bộ mặt Tây hóa hiện đại hơn rất nhiều so với các quốc gia Hồi giáo bảo thủ xung quanh. Tuy nhiên, mọi chuyện đã thay đổi vào năm 1979. Lúc này cuộc cách mạng Hồi giáo đã nổ ra, và triều Pahlavi bị lật đổ. Ban đầu, rất nhiều thành phần trong xã hội Iran cùng tham gia cuộc cách mạng lật đổ nền quân chủ.

Tuy nhiên, như những người cách mạng cánh tả cấp tiến Iran sau này nhận xét - thành quả cách mạng sau cùng đã bị đánh cắp bởi tầng lớp Giáo sĩ Hồi giáo phản động của Ruhollah Khomeini. Và một trong những việc làm của chính quyền Hồi giáo, là buộc người phụ nữ Iran trở lại trong chiếc khăn trùm đầu từ thế kỷ trước.

Không chấp nhận quy định áp bức này, chỉ 1 tháng sau khi cách mạng Hồi giáo thành công, nhằm ngày Quốc tế phụ nữ 8/3/1979, hàng trăm nghìn người trên khắp Iran xuống đường để phản đối quy định ép phụ nữ trùm đầu, gồm cả đàn ông và phụ nữ. Các cuộc biểu tình quy mô lớn này đã khiến chính quyền Cộng hòa Hồi giáo của Iran phải nhượng bộ, bãi bỏ quy định ép buộc khăn trùm đầu này, nhưng chỉ được 4 năm.

Đến năm 1983, sau khi đã dập tắt các phong trào phản kháng trong nước và vào giữa cuộc chiến tranh với Iraq, chính quyền Iran đã bắt buộc tất cả phụ nữ phải đeo khăn trùm đầu, và việc từ chối có thể trả giá bằng việc trừng phạt khắc nghiệt theo luật Sharia, thậm chí đối mặt với cái chết.

Nguồn: Long Vũ - Nhóm Nghiên Cứu Lịch Sử