Cuộc sống trong các lâu đài châu Âu thời trung cổ

Qua truyện cổ tích, tiểu thuyết, phim ảnh, chúng ta thủa bé thường mơ ước được làm một quý tộc châu Âu, sống trong những lâu đài nguy nga, tráng lệ. Tuy nhiên, mặc dù được lãng mạn hóa trên phim ảnh nhưng cuộc sống trong một lâu đài Trung cổ trong thực tế cũng không dễ chịu lắm. Đối với tiêu chuẩn sống hiện đại của chúng ta, hầu hết các lâu đài thời Trung cổ sẽ cực kỳ lạnh lẽo, chật chội, hoàn toàn thiếu sự riêng tư, bốc mùi kinh khủng và đầy rẫy… chuột!

Hầu hết các lâu đài thời Trung cổ đều được làm bằng đá. Mặc dù đá là vật liệu hoàn hảo để tạo ra các công sự phòng thủ vững chắc, nhưng các kỹ thuật xây dựng trong giai đoạn đầu của thời Trung Cổ khiến việc làm cửa sổ là khá tốn kém và làm giảm khả năng phòng thủ của lâu đài. Điều này dẫn đến các phòng luôn tối và lạnh lẽo, vì lớp đá dày của lâu đài không thể được sưởi ấm hoàn toàn bởi mặt trời.

Tuy nhiên, những phát triển cuối thời trung cổ trong kiến trúc và thiết kế lâu đài Gothic đã cải thiện được những vấn đề này, và những lâu đài được xây dựng vào cuối những năm 1200 bắt đầu có cửa sổ lớn hơn và phòng sáng hơn. Không như chúng ta tưởng tượng: lò sưởi trong lâu đài mãi đến giữa thời Trung Cổ mới được phát minh.

Tức là cho đến lúc đó, người sống lâu đài phải sưởi ấm bằng các đống lửa lộ thiên. Kiểu sưởi ấm này không hiệu quả như lò sưởi và tạo ra rất nhiều khói! Việc phát minh ra lò sưởi làm cho các căn phòng trở nên ấm hơn, vì nó làm nóng các viên đá cũng như tường và sàn của chính căn phòng. Điều này làm cho cuộc sống trong một lâu đài thời trung cổ bắt đầu trở nên dễ chịu hơn nhiều.

Tuy nhiên, khi nói đến vấn đề vệ sinh, mọi thứ luôn thực sự… kinh tởm. Đơn giản vì mãi đến thể kỷ 18 người ta mới nhận ra mối liên hệ giữa hệ thống thoát nước kém và bệnh tật, tức là con người thời Trung cổ không hề biết gì về hậu quả của điều kiện vệ sinh kém. Kết quả là, hầu hết các nhà vệ sinh thời trung cổ không khác gì những căn phòng nhỏ, trong đó bạn sẽ tìm thấy một chiếc ghế dài có lỗ trên đó.

Mọi thứ bạn thải ra sẽ rơi vào một cái thùng phía dưới, người hầu sẽ có nhiệm vụ đi đổ. Ngoài việc kém vệ sinh, nhà vệ sinh trong lâu đài cũng không có chỗ cho sự riêng tư. Các xã hội thời trung cổ không thực sự coi trọng quyền riêng tư như chúng ta, vì vậy hầu hết nhà vệ sinh sẽ chỉ là một dãy ghế dài và không có gì ngăn cách bạn với người bên cạnh khi anh/cô ta cũng đang xử lý công việc như bạn.

Tuy nhiên mặt tốt là bạn sẽ luôn có ai đó để trò chuyện khi đi vệ sinh! Nhà vệ sinh kiểu như trên thì ở châu Á cũng tương tự. Tuy nhiên một số lâu đài ở phương Tây có pha xử lý mà phương Đông không có: nhà vệ sinh kiểu… tháp canh. Hồi xưa tôi không hiểu tại sao tường một số lâu đài ở châu Âu lại có cái chòi nhô ra nhưng lại không hề có cửa sổ hay lỗ châu mai.

Tình hình bên ngoài toà lâu đài thì thế nào cũng không khả dĩ lắm. Hệ thống thoát nước không có ==> chất thải của con người sẽ bị đổ vô tư ra đường phố. Chưa kể lũ bò, lợn, dê, cừu thả rông và đặc biệt là ngựa cũng ị rất nhiều, thế nên đường phố thời Trung Cổ ngập chìm trong bùn trộn phân của cả người lẫn ngựa lẫn gia súc.

Nguồn: Quân Lê