Tìm hiểu về sợi tơ từ thân cây chuối

Cây chuối là một loài cây đa năng, từ gốc đến ngọn không thể bỏ phí một phần nào, ngoài những món ăn tạo nên từ cây chuối thì nay ta lại nghe sợi tơ từ thân cây chuối. Thật ra sợi tơ từ thân cây chuối đã được người Việt Cổ sử dụng từ nhiều năm trước, được người Trung Hoa hết lòng ca ngợi và đặt tên là “vải Giao Chỉ” – “loại vải mịn như lượt là, mặc vào mùa nực thì mát lắm”.

“Ở Giao Chỉ, thân cây chuối xé ra như tơ, dệt thành vải gọi là tiêu cát, dễ rách, nhưng đẹp, màu vàng nhạt”. Nhưng hiện nay loại tơ vải này không thấy xuất hiện tại Việt Nam, chỉ có những sản phẩm thủ công, thảm sàn, dây thừng được làm từ tơ cây chuối. Và người ta luôn tin về một thời kì sợi tơ cây chuối làm vẻ vang nền văn hóa nông nghiệp nước nhà.

Cũng có tài liệu nói rằng, thật ra kỹ thuật lấy sợi thô từ thân cây chuối xuất hiện vào thế kỉ 13 ở Nhật Bản, nhưng chưa được chú ý đến vì còn thua kém so với các loại tơ vải khác. Nhưng ngày nay nó đã được ứng dụng nhiều hơn với nhiều sản phẩm, từ túi lọc trà đến lốp xe hơi, tờ tiền của Nhật và đặc biệt trong ngành may mặc.

Những sợi tốt nhất của thân chuối được dành cho trang phục kimono và kamishimo-một loại trang phục chính thức của samurai. Các nghệ nhân Nepal cũng đã tạo ra những tấm thảm đẹp và xa hoa từ sợi chuối, vì đặc tính hút ẩm của chúng khiến chúng trở thành tấm trải sàn lý tưởng cho vùng khí hậu nhiệt đới.

Bên cạnh những công dụng truyền thống này, sợi chuối cũng được sử dụng cho các mục đích nội thất như bọc đệm, rèm cửa, khăn trải bàn, túi xách và thậm chí cả giấy và tạp chí. Viện Môi trường và Phát triển Quốc tế thậm chí đã khởi động một chương trình giáo dục phụ nữ ở Rwanda trong việc sản xuất băng vệ sinh thân thiện với môi trường và chi phí thấp từ sợi chuối.

Để sản xuất ra sợi tơ chuối không phải là một quá trình đơn giản, sau khi đem thân chuối về, phải tách thành từng lớp mỏng và bỏ vào máy để tách sợi. Sau đó đun sôi sợi trong dung dịch kiềm để tơ chuối có thể trở nên mềm mại hơn và dễ tách rời. Sau khi luộc và rửa, da và sợi được tách ra khỏi nhau, sau đó các sợi được nối với nhau thông để tạo ra các sợi dài và liên tục.

Các sợi chỉ sau đó đã sẵn sàng để kéo sợi, trong thời gian đó, chúng phải được giữ ướt để tránh bị đứt hoặc gãy. Nhuộm và dệt sợi là những phần cuối cùng của quy trình, tạo ra một loại vật liệu chất lượng cao có thể được sử dụng cho các ứng dụng khác nhau. Độ mịn của sợi quyết định độ dày của sợi, vì sợi mịn hơn được sử dụng cho quần áo, sợi cấp trung bình được sử dụng cho khăn trải bàn, rèm cửa và vỏ đệm, trong khi sợi thô hơn, dày hơn được sử dụng để dệt giỏ, thảm trải sàn và túi.

Sợi chuối đã qua chế biến tương tự như sợi tre và sợi gai, nhưng loại sợi cao cấp này mịn hơn và dễ kéo sợi hơn nhiều và có độ bóng tự nhiên tạo cho nó vẻ ngoài giống như sa tanh. Sợi chuối kéo thành sợi và vải dệt từ chuối rất hút ẩm, có khả năng chống cháy và vì quá trình xử lý chúng không liên quan đến hóa chất nên chúng hoàn toàn có thể phân hủy sinh học. Ngoài ra sợi tơ này được ưa chuộng có khả năng thay thế cho các loại sợi khác vì nó thân thiện với môi trường, phù hợp với tiêu chí phát triển bền vững mà thế giới ngày càng hướng đến.

Nguồn: Minh Thư